تفاوت برنج طارم، هاشمی، صدری، عنبر بو و دم سیاه چیست؟
برنج ایرانی یکی از محصولات غذایی برجسته و باکیفیت در جهان است که به دلیل عطر، طعم و خواص منحصر به فرد خود در بسیاری از سفرههای ایرانی جایگاه ویژهای دارد. این محصول نه تنها به عنوان یک غذای اصلی در رژیم غذایی ایرانیان مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه از نظر تغذیهای نیز دارای خواص بیشماری است. برنج ایرانی غنی از کربوهیدراتها است که به تأمین انرژی بدن کمک کرده و فاقد کلسترول است. این ویژگیها باعث میشود تا مصرف برنج ایرانی نقش مهمی در حفظ سلامت بدن و متعادل کردن برنامه غذایی داشته باشد.
در این مقاله به بررسی انواع مختلف برنج ایرانی میپردازیم و تفاوتهای آنها از جنبههای مختلفی نظیر طعم، ظاهر، محل کشت و ویژگیهای پخت را توضیح خواهیم داد. برنجهای طارم، هاشمی، صدری، عنبر بو و دم سیاه از جمله انواع شناختهشده و محبوب برنج ایرانی هستند که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند.
1.برنج طارم

برنج طارم یکی از قدیمیترین و محبوبترین انواع برنج ایرانی است که برای اولین بار در شهرستان طارم واقع در استان زنجان کشت شد. امروزه این برنج به ویژه در استانهای مازندران و زنجان، به خصوص در شهرستان فریدونکنار، تولید میشود. برنج طارم به طور کلی دارای چهار نوع مختلف است که شامل طارم هاشمی، طارم صدری، طارم دم سیاه و طارم سنگی میشود.
ویژگیهای برنج طارم
- رنگ: این برنج معمولاً رنگی سفید مایل به کرم دارد.
- محصول دهی: برنج طارم نسبت به سایر برنجها کمی کممحصول است اما کیفیت بسیار بالایی دارد.
- طعم و عطر: این برنج دارای عطری بینظیر و طعمی لذیذ است و یکی از گزینههای ایدهآل برای پخت انواع پلوها و غذاهای ایرانی است.
انواع مختلف برنج طارم:
- طارم هاشمی: این نوع از برنج طارم به دلیل قد کوتاهتری که نسبت به سایر انواع دارد، کیفیت پایینتری نسبت به برنج هاشمی دارد. این نوع بیشتر در روستاهای فریدونکنار، محمودآباد و دابودشت کشت میشود.
- طارم صدری: این برنج در استان گیلان به ویژه در شهرستانهای شفت و فومن کشت میشود و دانههای آن کشیده و سخت است.
- طارم دم سیاه: این نوع برنج در استان گیلان کشت میشود و شلتوک آن سیاه رنگ است. این برنج برای مجالس و مهمانیها بسیار مناسب است.
- طارم سنگی: برنج طارم سنگی که به طارم محلی نیز معروف است، محبوبترین نوع برنج طارم به شمار میرود. دانههای این برنج ریزتر از سایر انواع طارم هستند و رنگ آن سفید مایل به نباتی است.
2.برنج هاشمی
برنج هاشمی یکی از شناختهشدهترین و پرطرفدارترین انواع برنج ایرانی است که در استانهای مازندران و گیلان، به ویژه در فریدونکنار و آستانه اشرفیه کشت میشود. برنج هاشمی به دلیل کیفیت بالای خود و ویژگیهای ظاهری خاصی که دارد، در بسیاری از خانهها به عنوان برنج روزانه استفاده میشود.
ویژگیهای برنج هاشمی:
- رنگ: رنگ دانههای برنج هاشمی سفید مایل به کرم است.
- طعم و عطر: این برنج طعم و عطر ملایم و خوشایندی دارد که در پخت انواع غذاها به خوبی نمایان میشود.
- پخت: برنج هاشمی پس از پخت قد بلند و خوشپختی پیدا میکند و معمولاً برای مهمانیها و مجالس مناسب است.
3.برنج صدری
برنج صدری یکی از مرغوبترین انواع برنج ایرانی است که بیشتر در استانهای گیلان، مازندران و گلستان کشت میشود. این برنج به دلیل عطر و طعم بینظیر خود در سراسر ایران شهرت دارد و به چندین دسته مختلف تقسیم میشود: دم سیاه، دم قرمز و دم زرد که نوع دم سیاه آن از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
ویژگیهای برنج صدری:
- رنگ: دانههای برنج صدری رنگ سفید مایل به استخوانی دارند.
- عطر: این برنج دارای عطری بسیار قوی و خوشایند است که آن را از دیگر انواع برنج متمایز میکند.
- پخت: این برنج از جمله برنجهای کشت اول است و معمولاً در اواخر تیرماه برداشت میشود.
4.برنج عنبر بو
برنج عنبر بو یکی دیگر از انواع باکیفیت برنج ایرانی است که در استانهای مختلفی مانند خوزستان، ایلام، اصفهان و فارس کشت میشود. این نوع برنج به دلیل عطر و بوی بینظیر خود، نام “عنبر بو” را به خود اختصاص داده است. این برنج دارای دانههای کوتاه و چاق است و پس از پخت قد نمیکشد.
ویژگیهای برنج عنبر بو:
- رنگ: دانههای برنج عنبر بو نسبت به دیگر انواع برنج ایرانی تیرهتر هستند.
- طعم و عطر: این برنج دارای طعم خاصی است که به دلیل عطر بینظیر آن شناخته میشود.
- پخت: برخلاف دیگر برنجها، برنج عنبر بو بعد از پخت قد نمیکشد و مناسب مجالس نیست.
5.برنج دم سیاه

برنج دم سیاه یکی از انواع برنجهای مرغوب است که برای اولین بار در استان گیلان برداشت شد. این نوع برنج از خانواده برنج صدری است و به دلیل ویژگیهای خاص خود در کشتهای محدود و با کیفیت بالا به عمل میآید.
ویژگیهای برنج دم سیاه:
- رنگ: برنج دم سیاه دارای رنگ دانههای تیرهتری نسبت به دیگر انواع برنجها است.
- محصول دهی: این برنج از برنجهای کممحصول به شمار میآید و برای کشت در مزارع با کیفیت بالا مناسب است.
- طعم و عطر: طعم این برنج خوشمزه و عطر آن نیز بسیار قوی است.
نحوه پخت برنج ایرانی
پخت برنج ایرانی، بهویژه انواع باکیفیت آن مانند طارم، هاشمی، صدری، عنبر بو و دم سیاه، نیاز به دقت و مهارت دارد تا نتیجه نهایی، پلوهایی با دانههای بلند، جدا و خوشپخت باشد. یکی از نکات مهم در پخت برنج ایرانی، خیساندن آن است. این کار کمک میکند تا برنج زودتر پخته شود و دانهها از هم جدا شوند.
برنج طارم به دلیل دانههای بلند و عطر بینظیرش، برای مجالس و مهمانیها بسیار مناسب است. برای پخت برنج طارم، لازم است که دانهها به مدت ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در آب سرد خیس بخورند. پس از آن، برنج را در آب جوش با نمک مناسب قرار دهید و اجازه دهید تا کاملاً بپزد. در نهایت، پس از دم کشیدن، میتوانید از عطر و طعم بینظیر آن لذت ببرید.
کلام آخر
در نهایت، هر یک از انواع برنجهای ایرانی ویژگیها و خواص خاص خود را دارند که بسته به سلیقه و نوع استفاده میتوانند مورد انتخاب قرار گیرند. برنجهای طارم، هاشمی، صدری، عنبر بو و دم سیاه با تفاوتهای ظاهری، عطر و طعم منحصر به فرد خود، گزینههای مناسبی برای انواع غذاهای ایرانی هستند. انتخاب نوع برنج بستگی به نیاز و سلیقه شخصی شما دارد، اما در مجموع همه این برنجها از کیفیت بالایی برخوردار بوده و برای هر نوع پخت و پز مناسب هستند.